Όλοι μας μπορεί κάποια στιγμή στη ζωή μας να παρουσιάσουμε πόνο στην πλάτη, ακόμα κι αν δεν έχουμε τραυματιστεί ή νοσήσει από κάποια σχετική πάθηση. Μελέτες έχουν δείξει ότι έως και το 80% του γενικού πληθυσμού θα βιώσει έντονο πόνο στην πλάτη, κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Ο πόνος στην πλάτη δεν είναι πάντα σοβαρός και τις περισσότερες φορές υποχωρεί μόνος του. Προκαλείται κυρίως από την κακή στάση του σώματος ή την πολύωρη εργασία μπροστά στον υπολογιστή.
Μερικές φορές όμως, ο πόνος αυτός μπορεί να είναι ένα σήμα του σώματος, που μας λέει ότι κάτι δεν πάει καλά.
Συχνές αιτίες πόνου στην πλάτη
Η πλάτη αποτελεί μια πολύπλοκη δομή μυών, συνδέσμων, τενόντων, σπονδύλων, μεσοσπονδυλίων δίσκων και οστών, που συνεργάζονται μεταξύ τους και προσφέρουν στήριξη και κίνηση στο σώμα μας.
Τα τμήματα της σπονδυλικής στήλης, που ονομάζονται σπόνδυλοι, καλύπτονται από χόνδρο με τη μορφή “μαξιλαριού”, τους λεγόμενους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Προβλήματα σε οποιοδήποτε από αυτά τα “στοιχεία” μπορούν να οδηγήσουν σε πόνο στην πλάτη.
Τα προβλήματα που αφορούν αυτά τα τμήματα της σπονδυλικής στήλης φαίνεται να σχετίζονται με την ηλικία. Ο πόνος στην πλάτη είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε άτομα ηλικίας μεταξύ 30 και 50 ετών. Το γεγονός αυτό οφείλεται εν μέρει στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα μας όσο περνούν τα χρόνια. Καθώς μεγαλώνουμε, οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι και γενικότερα όλοι οι ιστοί του σώματός μας αφυδατώνονται, μειώνεται δηλαδή η περιεκτικότητα των ιστών σε νερό. Αυτό κάνει τους δίσκους ευαίσθητους σε τραυματισμούς, κακώσεις και ερεθισμούς. Επίσης, όσο μεγαλώνουμε, χάνουμε μυϊκό ιστό, με αποτέλεσμα η πλάτη μας να κουράζεται και να τραυματίζεται πιο εύκολα. Από την άλλη όμως, η εμφάνιση πόνου στην πλάτη μπορεί να προκύψει και από καταπόνηση ή από διάφορες ιατρικές παθήσεις ή ακόμα και από κακή στάση του σώματος.
Οι παθήσεις που συνδέονται με τον χρόνιο πόνο στην πλάτη είναι:
1. Δισκοκήλη: Οι σπόνδυλοι που σχηματίζουν τη σπονδυλική στήλη συνδέονται μεταξύ τους με δίσκους. Αυτοί οι δίσκοι είναι στρογγυλοί και μοιάζουν με μικρά «μαξιλάρια», που έχουν ένα σκληρό, εξωτερικό δακτύλιο, ο οποίος περιβάλλει τον πυρήνα. Βρίσκονται μεταξύ των σπονδύλων και απορροφούν τους κραδασμούς. Η δισκοκήλη εμφανίζεται όταν ο σκληρός δακτύλιος σπάσει και το μαλακό υλικό του πυρήνα του δίσκου χυθεί προς τον σπονδυλικό σωλήνα και πιέσει τα παρακείμενα νεύρα.
2. Ισχιαλγία: Είναι ένας ισχυρός πόνος που εμφανίζεται στο ένα σκέλος, αρχίζει από το κάτω μέρος της πλάτης κοντά στη μέση και αντανακλά προς τα κάτω, συχνά κάτω από το γόνατο μέχρι τα δάχτυλα του ποδιού και συνήθως οφείλεται σε κήλη του μεσοσπονδύλιου δίσκου.
3. Οστεοαρθρίτιδα: Η οστεοαρθρίτιδα, που ονομάζεται επίσης εκφυλιστική αρθρίτιδα, είναι μια σταδιακή αποδιοργάνωση του χόνδρου των αρθρώσεων και είναι, συνήθως, το αποτέλεσμα της φθοράς και της γήρανσης του χόνδρου. Αρκετά συχνά μπορεί να εμφανιστεί ως μετατραυματική αρθρίτιδα μετά από βαριά κάκωση της άρθρωσης, όπως είναι τα ενδαρθρικά κατάγματα.
4. Μη φυσιολογική καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης: Εάν η σπονδυλική στήλη παρεκκλίνει στο χώρο από το φυσιολογικό, τότε μπορεί να εμφανιστεί πόνος στην πλάτη. Ένα παράδειγμα είναι η σκολίωση, στην οποία η σπονδυλική στήλη παρεκκλίνει προς το πλάι και μπορεί να συνοδεύεται από πόνο.
5. Οστεοπόρωση: Τα οστά, συμπεριλαμβανομένων των σπονδύλων της σπονδυλικής στήλης, χάνουν την αντοχή τους, γίνονται πιο εύθραυστα, καθιστώντας πιθανότερα τα κατάγματα.
6. Προβλήματα στα νεφρά: Οι πέτρες στα νεφρά ή η λοίμωξη των νεφρών μπορεί να προκαλέσουν πόνο στην πλάτη.
7. Κίνηση και στάση: Ο πόνος στην πλάτη μπορεί επίσης να προκύψει από ορισμένες καθημερινές δραστηριότητες ή κακή στάση του σώματος. Τα τελευταία χρόνια περνάμε πάνω από 10 ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη, κυρίως επειδή το απαιτεί η δουλειά μας. Εάν ο χώρος μας δεν έχει την απαραίτητη εργονομία, ενδεχομένως να επιβαρύνει τον σώμα μας και κυρίως την πλάτη μας.
Διάγνωση Παθήσεων
Ο ορθοπαιδικός σας θα μπορέσει να αξιολογήσει τον πόνο στην πλάτη σας και να βρει την αιτία του, αφού πρώτα σας εξετάσει και κάνει τις σχετικές ερωτήσεις που αφορούν τα συμπτώματα.
Για τη διάγνωση της αιτίας, μπορεί να χρειαστεί ακτινογραφία ή κάποιου άλλου είδους εξέταση, ιδίως άν ο πόνος στην πλάτη οφείλεται σε τραυματισμό ή επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η απλές ακτινογραφίες, η μαγνητική ή αξονική τομογραφία μπορεί να δώσουν πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των μαλακών στοιχείων της πλάτης. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ζητήσει εξετάσεις αίματος αν υπάρχει υποψία λοίμωξης.
Αντιμετώπιση πόνου στην πλάτη
- Ο πόνος στην πλάτη συνήθως υποχωρεί με την ανάπαυση και με απλές θεραπευτικές πρακτικές στο σπίτι. Μπορεί όμως μερικές φορές να χρειαστεί ιατρική φροντίδα.
- Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη, μπορούν να σας ανακουφίσουν από τον πόνο, πάντα όμως με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας. Η χρήση θερμοφόρας ή πάγου στην πάσχουσα περιοχή μπορεί επίσης να μειώσει τον πόνο.
- Η διακοπή της έντονης δραστηριότητας και η ανάπαυση για ένα μικρό χρονικό διάστημα μπορούν να βοηθήσουν. Δεν πρέπει όμως η ανάπαυση να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ώστε να αποφύγουμε την αποδυνάμωση των μυών και την επιδείνωση του πόνου.
- Σε δύσκολες περιπτώσεις, όταν ο πόνος είναι ισχυρός, μπορεί να χορηγηθεί κορτιζόνη, εφόσον ο ορθοπαιδικός σας το κρίνει απαραίτητο. Η κορτιζόνη είναι το πιο ισχυρό αντιφλεγμονώδες φάρμακο που έχουμε στη διάθεσή μας.
- Πρέπει να θυμόμαστε πάντα ότι οι ασκήσεις για τη μυϊκή ενδυνάμωση της πλάτης βοηθούν στην ανακούφιση και στην πρόληψη του πόνου.
Απλή άσκηση για ανακούφιση:
1. Σε όρθια θέση ανάπαυσης κάντε μια βαθιά επίκυψη (σκύψτε μπροστά) αργά γλυστρώντας τα χέρια σας στους μηρούς.
2. Συνεχίστε να σκύβετε αργά μέχρι τα χέρια σας να φτάσουν στον αστράγαλο ή όσο πιο χαμηλά μπορείτε.
3. Στο σημείο αυτό για να εφαρμόσετε μεγαλύτερη πίεση βάλτε τα χέρια πίσω από τα πόδια σας και τραβήξτε τον κορμό σας προς τους μηρούς.
4. Διατηρήστε αυτή τη στάση όσο περισσότερο μπορείτε.
5. Σηκωθείτε αργά για να μη ζαλιστείτε.
Σε μερικές σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση έχει θέση μόνο όταν αποτύχουν όλες οι άλλες θεραπείες. Μόνο σε βαριές περιπτώσεις με σοβαρές νευρολογικές επιπλοκές, η χειρουργική επέμβαση είναι λύση έκτακτης ανάγκης.
Εάν αντιμετωπίζετε ενόχληση ή πόνο στην πλάτη για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεση ιατρική συμβουλή. Όσο νωρίτερα εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί η αιτία του πόνου, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να υποστείτε μακροχρόνιες μόνιμες συνέπειες.
