Με τον όρο αναισθησία εννοούμε τη διαδικασία με την οποία ελέγχεται ο πόνος κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης ή κάποιας ιατρικής πράξης.
Η λέξη αναισθησία σημαίνει «απώλεια αίσθησης» και επιτυγχάνεται με τη χρήση διαφόρων φαρμακευτικών ουσιών που λέγονται αναισθητικά φάρμακα. Σε μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις κατά τη διάρκεια της αναισθησίας ελέγχονται επίσης η αναπνοή, η λειτουργία της καρδιάς και η αρτηριακή πίεση.
Ανάλογα με τον τύπο της λοιπόν, η αναισθησία ενεργεί είτε ρίχνοντάς σας σε βαθύ ύπνο, είτε τοπικά μουδιάζοντας μόνο την περιοχή που γίνεται η χειρουργική επέμβαση.
Τύποι αναισθησίας
Υπάρχουν τέσσερις τύποι αναισθησίας που εφαρμόζονται ανάλογα με το είδος της χειρουργικής επέμβασης που πραγματοποιείται και το προφίλ του ασθενούς. Ας δούμε αναλυτικά τους τύπους αναισθησίας:
Γενική αναισθησία
Με τη γενική αναισθησία, ο ασθενής κοιμάται και δεν αισθάνεται τίποτα κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Ο τρόπος με τον οποίο χορηγείται είναι συνήθως μέσω της εισπνοής ειδικού φαρμάκου, ενώ στον ασθενή παρέχεται αναπνευστική υποστήριξη. Υπάρχουν όμως και μερικά φάρμακα που χορηγούνται ενδοφλέβια για να προκαλέσουν τον ύπνο, να χαλαρώσουν τους μυς και να απομακρύνουν τον πόνο.
Τοπική αναισθησία
Αυτού του είδους η αναισθησία χρησιμοποιείται για να μουδιάσει μια μικρή περιοχή του σώματος, όπου θα γίνει η χειρουργική επέμβαση. Το φάρμακο πρέπει να εγχυθεί απευθείας στην περιοχή. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής είναι ξύπνιος κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, αλλά δεν αισθάνεται πόνο στη συγκεκριμένη περιοχή. Το μούδιασμα της αναισθησίας μπορεί να διαρκέσει από μία ώρα έως και περίπου 8 με 12 ώρες, ανάλογα με τη διάρκεια της κάθε επέμβασης και τη φαρμακευτική ουσία που χρησιμοποιείται.
Σε αυτήν την κατηγορία, ανήκει και η τεχνική WALANT (Wide Awake Local Anesthesia No Tourniquet). Στη WALANT χρησιμοποιείται ένας συνδυασμός τοπικού αναισθητικού και επινεφρίνης, για να προκαλέσει αναισθησία και αιμόσταση στην περιοχή της χειρουργικής επέμβασης, προκειμένου να επιτρέψει την διενέργειά της χωρίς τη χρήση ίσχαιμου περίδεσης (τουρνικέ).
Η τεχνική WALANT έχει τα εξής πλεονεκτήματα:
- Μειωμένες πιθανότητες κινδύνου σε σχέση με την συμβατική μέθοδο αναισθησίας.
- Καλύτερη και ταχύτερη μετεγχειρητική αποκατάσταση.
- Καλύτερη λήψη χειρουργικών αποφάσεων.
- Μείωση αίσθησης δυσφορίας και ταλαιπωρίας των ασθενών.
Δείτε ένα ενδεικτικό περιστατικό που αντιμετωπίστηκε επιτυχώς, με τη συγκεκριμένη τεχνική εδώ.
Μέθη
Αυτός ο τύπος αναισθησίας έχει ως σκοπό τη χαλάρωση του ασθενή, δίνοντάς του κάποιο ηρεμιστικό φάρμακο μέσω ενδοφλέβιας ένεσης. Με τον τρόπο αυτό ο ασθενής έχει συνήθως απώλεια της προσωρινής μνήμης, δηλαδή δεν θυμάται ότι έκανε την επέμβαση, διατηρεί όμως την αναπνοή του και δεν χρειάζεται υποστήριξη από αναπνευστήρα, πράγμα που μειώνει την εμφάνιση πονόλαιμου μετά την επέμβαση (λόγω διασωλήνωσης). Τις περισσότερες φορές ο ασθενής είναι σε θέση να μιλάει με το γιατρό του, αφού δεν κοιμάται εντελώς, αλλά είναι λίγο ζαλισμένος.
Περιοχική αναισθησία
Με την περιοχική αναισθησία, μουδιάζουμε το μέρος του σώματος που θα χειρουργηθεί κάνοντας ένεση αναισθητικού φαρμάκου με μια ειδική βελόνα η οποία τοποθετείται πολύ κοντά στο νεύρο που θέλουμε να αναισθητοποιηθεί.
Η ένεση συνήθως γίνεται στον τράχηλο (λαιμό), στη μασχάλη, στον καρπό, στην παλάμη ή γύρω από το δάχτυλο. Σκοπός αυτού του είδους αναισθησίας είναι να μουδιάσει το σημείο που θα χειρουργηθεί και να προσφέρει μετεγχειρητικά ανακούφιση από τον πόνο για αρκετές ώρες.
Σε πολλές περιπτώσεις, χρησιμοποιείται υπέρηχος για την απεικόνιση των αγγείων, των οστών, των μυών και των νεύρων. Άλλες φορές το νεύρο εντοπίζεται με τη χρήση ενός ειδικού διεγέρτη που ερεθίζει τα νεύρα με τη βοήθεια ηλεκτρικού ρεύματος, προκαλώντας σύσπαση στους μυς του βραχίονα ή του χεριού, κάτι που ενώ δεν πονάει μπορεί να είναι ενοχλητικό για τον ασθενή.
Τα πλεονεκτήματα αυτού του τύπου αναισθησίας είναι:
· Μικρότερη ανάγκη για αναλγητικά μετά τη χειρουργική επέμβαση
· Ταχεία ανάρρωση
· Αποφυγή της ναυτίας
Σε ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις, η περιοχική αναισθησία συνδέεται με μικρότερη απώλεια αίματος και χαμηλότερο κίνδυνο θρομβώσεων.
Απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις που αφορούν στην αναισθησία
Θα είμαι ξύπνιος/α κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης;
Μερικοί ασθενείς προτιμούν να είναι ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Άλλοι προτιμούν να κοιμούνται. Το αν ένας ασθενής θα είναι ξύπνιος ή όχι, εξαρτάται από τον τύπο αναισθησίας που αποφασίζεται από τον ίδιο και την ιατρική ομάδα. Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής δεν μπορεί να δει τη διαδικασία κατά τη χειρουργική επέμβαση, λόγω του αποστειρωμένου πεδίου που χρησιμοποιείται ανάμεσα σε εκείνον και τον χειρουργό. Αυτό είναι απαραίτητο για να προστατευθεί η περιοχή που χειρουργείται από μικρόβια που μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση.
Ποιους κινδύνους κρύβει η αναισθησία;
Οι «κίνδυνοι» που σχετίζονται με την τοπική αναισθησία περιλαμβάνουν πόνο, ενόχληση ή μώλωπες στο σημείο εισόδου της βελόνας. Σπάνιες είναι οι αλλεργικές αντιδράσεις και οι επιπλοκές από το αναπνευστικό σύστημα. Τέλος, ενδέχεται η περιοχή να μην μουδιάσει και να χρειαστεί να επαναληφθεί η διαδικασία.
Εξαιρετικά σπάνια, παρουσιάζονται πιο σοβαρές επιπλοκές όπως αιμορραγία, λοίμωξη ή τραυματισμός των νεύρων. Ο χειρουργός και ο αναισθησιολόγος ελέγχουν και φροντίζουν για την καλή κατάσταση του ασθενή σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης.
Πριν από μια χειρουργική επέμβαση ο χειρουργός σας θα σας εξηγήσει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του τύπου αναισθησίας που θα λάβετε. Κάντε όσες ερωτήσεις χρειάζεστε πριν από την επέμβαση, σχετικά με τους κινδύνους και την ανάρρωσή σας.