Αστάθεια Ώμου

Μια από τις σημαντικότερες παθήσεις των άνω άκρων

Τι είναι η Αστάθεια Ώμου;

Η αστάθεια του ώμου είναι μία κατάσταση που εμφανίζεται όταν οι μύες, οι τένοντες τα οστά και οι σύνδεσμοι που περιβάλλουν τον ώμο δεν συνεργάζονται αρμονικά ώστε να εξασφαλίσουν τη σταθερότητα της άρθρωσης. Όταν συμβαίνει αυτό, ο ώμος λέγεται ότι είναι ασταθής και η άρθρωση μπορεί είτε να ολισθήσει μερικώς έξω από τη φυσιολογική της θέση, οπότε έχουμε μία κατάσταση η οποία λέγεται υπεξάρθρημα, ή μπορεί η κεφαλή να ολισθήσει εντελώς έξω από τη φυσιολογική της θέση, οπότε η κατάσταση αυτή λέγεται εξάρθρημα του ώμου (εικ. 1). Το εξάρθρημα του ώμου είναι μία πάρα πολύ συχνή κάκωση η οποία αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά οδηγεί σε κάποιον βαθμό αναπηρίας.

Αιτίες

Τα εξαρθρήματα του ώμου είναι μία από τις πιο συχνές αθλητικές κακώσεις. Όταν ένας αθλητής υποστεί μία κάκωση απευθείας στον ώμο ή όταν κάποιος τραυματιστεί στην περιοχή του ώμου είτε μετά από μία πτώση είτε μετά από κάποιο ατύχημα τότε μπορεί να προκληθεί αστάθεια στην άρθρωση του ώμου. Η αστάθεια του ώμου είναι μία κατάσταση η οποία μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την καθημερινότητα, τις αθλητικές δραστηριότητες ή ακόμα και την εργασία του ασθενούς μέχρι να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί σωστά. Οι ασθενείς με αστάθεια στο ώμο συχνά παραπονιούνται για μία δυσάρεστη αίσθηση ότι ο ώμος τους πρόκειται να “ξεκουμπώσει” ή ότι θα βγει από τη θέση του. Καμιά φορά τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο ήπια με κυριότερο τον πόνο. Η αστάθεια του ώμου επηρεάζει συνήθως τις ακόλουθες ομάδες ασθενών:

Ασθενείς που πάσχουν από καθ’ έξιν εξάρθρημα ώμου δηλαδή που έχουν υποστεί επανειλημμένα επεισόδια εξαρθήματος ώμου. Οι ασθενείς αυτοί έχουν υποστεί συνήθως το πρώτο εξάρθρημα του ώμου σε νεαρή ηλικία με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί αστάθεια και το εξάρθρημα να εμφανίζει συχνές υποτροπές. Η ηλικία είναι καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη χρονιάς αστάθειας στον ώμο. Άτομα που υπέστησαν το πρώτο εξάρθρημα ώμου πριν την ηλικία των 25 ετών εμφανίζουν υποτροπή του εξαρθρήματος στο 80% των περιπτώσεων. Ο κίνδυνος της υποτροπής ανεβαίνει στο 100% αν το πρώτο εξάρθρημα συμβεί πριν την ηλικία των 20 ετών. Στην αντίθετη περίπτωση άτομα μεγαλύτερης ηλικίας κινδυνεύουν πολύ λιγότερο από υποτροπή του εξαρθρήματος με τα ποσοστά να ανέρχονται στο 10% για άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών. Αν και η υποτροπή του εξαρθρήματος δεν είναι συχνή σε αυτές τις ηλικίες, ωστόσο σε άτομα άνω των 60 ετών είναι πολύ συχνές οι ρήξεις του στροφικού πετάλου και κυρίως του υπερακανθίου .

Αθλητές: αθλητές που συμμετέχουν σε αθλήματα επαφής όπως τζούντο, πάλη και άλλες πολεμικές τέχνες ή αθλητές ρίπτες ακοντίου, σφαίρας, σφύρας, δίσκου ή αθλητές με δραστηριότητες που απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις του άνω άκρου πάνω από το επίπεδο της κεφαλής όπως στο μπάσκετ, στο βόλεϊ και στο τένις μπορεί να έχουν συμπτώματα χαλαρού ώμου ή να αντιμετωπίζουν πρόβλημα αστάθειας πολλαπλών κατευθύνσεων. Αυτή είναι μία κατάσταση που αναπτύσσεται από χαλαρούς συνδέσμους και από παθολογική διάταση του θυλάκου του ώμου. Αν και τα πλήρη εξαρθρήματα είναι εξαιρετικά σπάνια σε αυτή την κατάσταση, ωστόσο προκαλεί πόνο, αδυναμία και μειωμένη λειτουργία του άκρου με αποτέλεσμα οι αθλητές να εμφανίζουν προβλήματα επίδοσης.

Συπτώματα

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την αστάθεια του ώμου και το εξάρθρημα του ώμου είναι:

Έντονος πόνος στην περιοχή του ώμου
Ανησυχία και φόβος επικείμενου εξαρθρήματος
Περιορισμός στην κίνηση της άρθρωσης
Μηχανικά συμπτώματα όπως κριγμός και αίσθημα ολίσθησης
Ασυνήθιστη θέση του ώμου, όπως για παράδειγμα ο ώμος να κρέμεται προς τα κάτω και εμπρός και να εμφανίζεται “αδύνατος”.

Επείγουσα Φροντίδα

Όταν συμβεί εξάρθρωση του ώμου ορισμένα άτομα μπορεί να είναι έμπειρα από παλιότερα εξαρθρήματα και να είναι σε θέση να ανατάξουν τον ώμο. Συνήθως όμως η κατάσταση αυτή είναι πολύ επώδυνη και ο ασθενής αναζητά ιατρική βοήθεια για την ανάταξη της άρθρωσης. Η ανάταξη τις περισσότερες φορές είναι εύκολη και γίνεται με τη βοήθεια τοπικής αναισθησίας. Άλλοτε όμως μπορεί η ανάταξη να μην είναι δυνατή και ο ασθενής να χρειάζεται να πάρει κάποια μορφή ήπιας γενικής αναισθησίας. Αμέσως μετά την ανάταξη του εξαρθρήματος ο γιατρός είναι σε θέση να εκτιμήσει τη γενικότερη κατάσταση σταθερότητας της άρθρωσης, την αιτία της αστάθειας και το ποσοστό υποτροπής του εξαρθρήματος. Τις περισσότερες φορές θα χρειαστεί η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας του ώμου έτσι ώστε να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι βλάβες που έχει υποστεί η άρθρωση.

Θεραπευτική Αντιμετώπισης

Μη Χειρουργική

Συχνά, οι ασθενείς που πάσχουν από αστάθεια ώμου και καθ έξιν εξάρθρημα μπορούν να ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσιοθεραπεία εκτελώντας ασκήσεις ώστε να επιτύχουν ενδυνάμωση των μυών του ώμου. Η ενδυνάμωση των μυών της ωμικής ζώνης βοηθά ώστε να διατηρηθεί η κεφαλή του βραχιονίου στη θέση της και να αποφευχθεί το εξάρθρημα του ώμου. Ενίοτε μπορεί να χρειαστεί να γίνει χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ώστε να μειωθεί ο πόνος που εμφανίζεται στην άρθρωση.

Χειρουργική

Στην περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας τότε έχει ένδειξη το χειρουργείο. Επίσης σε αθλητές ή σε νεαρά άτομα που έχουν υποστεί εξάρθρημα του ώμου πριν την ηλικία των 25 ετών τα σύγχρονα δεδομένα υποστηρίζουν την άμεση χειρουργική θεραπεία. Στην επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής τεχνικής για την αντιμετώπιση της αστάθειας του ώμου μεγάλο ρόλο παίζει το προφίλ του ασθενούς, το είδος του αθλήματος που κάνει, ο αριθμός των εξαρθρημάτων και η ηλικία του πρώτου εξαρθρήματος. Συνήθως όταν ο αριθμός των εξαρθρημάτων είναι μικρός και η ηλικία του ασθενούς είναι επίσης μικρή τότε η κατάλληλη χειρουργική αντιμετώπιση είναι η αρθροσκοπική επιδιόρθωση της βλάβης Bankart (εικ. 2 και 3). Στην περίπτωση που τα επανειλημμένα εξαρθρήματα έχουν οδηγήσει σε οστική απώλεια είτε στην πλευρά της ωμογλήνης είτε στην πλευρά της κεφαλής του βραχιονίου τότε η ανοιχτή χειρουργική θεραπεία είναι η κατάλληλη μέθοδος αντιμετώπισης. Στην περίπτωση αυτή κατά τη διάρκεια της ανοιχτής χειρουργικής επέμβασης γίνεται μεταφορά οστικού τεμαχίου από την κορακοειδή απόφυση της ωμοπλάτης στην πρόσθια επιφάνεια της ωμογλήνης έτσι ώστε να αποκατασταθεί το οστικό έλλειμμα. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται Latarjet από τον Γάλλο χειρουργό που την εφάρμοσε για πρώτη φορά. Ο Δρ. Βενουζίου εκτελεί όλες τις αρθροσκοπικές και ανοικτές επεμβάσεις για την αστάθεια του ώμου και έχει ασχοληθεί με το θέμα σε βάθος δημοσιεύοντας αρκετά επιστημονικά άρθρα σε περιοδικά παγκοσμίου κύρους.

Arthroscopic repair of anterior shoulder instability – a comparative study between patients with bankart lesion and patients with bankart and slap lesion.
Venouziou A, Hantes ME, Liantsis A, Karidakis G, Dailiana Z, Malizos KN.
Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2008;16(Suppl 1):S89

Arthoroscopic repair of chronic anterior shoulder instability: A comparative study between patients with Bankart lesion and patients with combined Bankart and superior labral anterior – posterior lesion.
Hantes ME, Venouziou A, Liantsis A, Dailiana Z, Malizos KN.
Am J Sports Med. 2009 Jun;37(6):1093-8. Epub 2009 Mar 13.

Repair of an anteroinferior glenoid defect by the Latarjet procedure: quantitative assessment of the repair by computed tomography
Hantes M., Venouziou A., Giannakos R., Karidakis G., Bargiotas K.,Malizos K.
Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2010. 18 (Suppl 1):S123–S339

Repair of an anteroinferior glenoid defect by the latarjet procedure: quantitative assessment of the repair by computed tomography.
Hantes ME, Venouziou A, Bargiotas KA, Metafratzi Z, Karantanas A, Malizos KN.
Arthroscopy. 2010 Aug;26(8):1021-6.