Εγκεφαλική Παράλυση: Χειρουργική Αντιμετώπιση Σπαστικού Άνω Άκρου

Εγκεφαλική Παράλυση

Χειρουργική Αντιμετώπιση του Σπαστικού Άνω Άκρου

Τι είναι η Εγκεφαλική Παράλυση;

Η Εγκεφαλική Παράλυση (ΕΠ) είναι πάθηση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ – εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός και παρεγκεφαλίδα). Εκδηλώνεται με διάφορες κινητικές διαταραχές (σπαστικότητα, αθέτωση, αταξία, δυσκαμψία, ατονία), και η οποία συχνά αλλά όχι πάντα συνοδεύεται από νοητική υστέρηση. Αποτελεί σοβαρό ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα, λόγω της μεγάλης δυσκολίας αν όχι της αδυναμίας, στη θεραπεία αυτής της σοβαρής πάθησης.

Αιτίες

Οι αιτίες της Εγκεφαλικής Παράλυσης ταξινομούνται ανάλογα με την περίοδο που συμβαίνει η βλάβη στο ΚΝΣ. Έτσι έχουμε:

Βλάβη κατά την ενδομήτριο ζωή: κυρίως από λοιμώξεις όπως η τοξοπλάσμωση, η ερυθρά, ο κυτταρομεγαλοϊός, ο έρπης, η σύφιλη. Υπολογίζεται ότι το 75% των περιστατικών εγκεφαλικής παράλυσης οφείλεται σε βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την ενδομήτριο ζωή.
Βλάβη κατά τον τοκετό: η περιγεννητική ασφυξία και η ανοξία κατά τον τοκετό, είναι η συχνότερες αιτίες. Τα πρόωρα παιδιά, έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν εγκεφαλική παράλυση. Υπολογίζεται ότι το 5% των περιστατικών εγκεφαλικής παράλυσης οφείλεται σε βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά τον τοκετό.
Βλάβη μετά τον τοκετό και μέχρι την ωρίμανση του ΚΝΣ (2-3 ετών): ο πυρηνικός ίκτερος των νεογνών, η μηνιγγίτιδα, η εγκεφαλίτιδα, οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, κ.α. Υπολογίζεται ότι το 15% των περιστατικών εγκεφαλικής παράλυσης οφείλεται σε βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την περίοδο 0-3 ετών.

Μορφές

Η Εγκεφαλική Παράλυση παρουσιάζει πέντε μορφές, πού ενίοτε συνυπάρχουν:

Σπαστική μορφή 65%
Αθετωσική μορφή 20%
Aταξική μορφή 5%
Δυσκαμπτική μορφή 5%
Ατονική μορφή 5%

Τύποι Προσβολής των Άκρων

Ανάλογα με τά άκρα πού έχουν προσβληθεί, έχουμε:

Τετραπληγία: πάσχουν 2 άνω άκρα + 2 κάτω άκρα.
Ημιπληγία: πάσχουν 1 άνω άκρο + 1 κάτω άκρο, ομοπλεύρως.
Παραπληγία: πάσχουν τα 2 κάτω άκρα.
Μονοπληγία: πάσχει μόνο 1 άκρο, άνω ή κάτω καιεΕίναι σπάνια.
Διπληγία: πάσχουν και τα τέσσερα άκρα, αλλά τα δύο κάτω περισσότερο από τα άνω και είναι σπάνια.

Προσβολή Άνω Άκρου

Η προσβολή του άνω άκρου σε περιπτώσεις εγκεφαλικής παράλυσης, αποκαλείται σπαστικό άνω άκρο και εκδηλώνεται με σύγκαμψη του αγκώνα, πρηνισμό του αντιβραχίου, κάμψη τού καρπού και προσαγωγή του αντίχειρα.

Διάγνωση

Σε βαριές περιπτώσεις, η διάγνωση είναι εύκολη και γίνεται αμέσως μετά τον τοκετό από τον παιδίατρο. Υπάρχουν όμως και ελαφρές περιπτώσεις που διαγιγνώσκονται καθυστερημένα, από τις κινητικές και νοητικές ανωμαλίες πού εκδηλώνονται στό παιδι. Η βασική μέθοδος διάγνωσης παραμένει ακόμα και σήμερα η κλινική εξέταση. Βοηθητικές δευτερεύουσες παρακλινικές εξετάσεις είναι η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα.

Θεραπεία

Η εγκεφαλική παράλυση, όπως και σε κάθε πάθηση που δεν θεραπεύεται ή είναι δύσκολη στη θεραπεία έχει το κλασσικό χαρακτηριστικό να «εμπλέκονται» στη διάγνωση και αντιμετώπισή της αρκετές ιατρικές ειδικότητες (παιδίατροι, νεογνολόγοι, παιδονευρολόγοι, νευρολόγοι, γενετιστές, νευροφυσιολόγοι, νευροχειρουργοί, ορθοπεδικοί, κλπ) αλλά και πολλά παραϊατρικά επαγγέλματα (φυσικοθεραπευτές, γυμναστές, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ψυχολόγοι, κλπ). Φαρμακολογική θεραπεία για την εγκεφαλική παράλυση δεν υπάρχει παρά μόνο για τη βελτίωση των σπασμών, των επιληπτικών κρίσεων κτλ.

Χειρουργική Αντιμετώπιση του Σπαστικού Άνω Άκρου

Η λήψη της απόφασης για τη χειρουργική αντιμετώπιση της σπαστικότητας του άνω άκρου είναι μια δύσκολη και σύνθετη διαδικασία. Χρειάζονται επανειλημμένες κλινικές εξετάσεις και συνεχείς συζητήσεις, τόσο με τους ασθενείς όσο και με τους θεραπευτές για την πολυπλοκότητα του χειρουργικού σχεδιασμού και την επίτευξη ρεαλιστικών μετεγχειρητικών αποτελεσμάτων. Παρά τη δυσκολία των συγκεκριμένων επεμβάσεων, τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά και προσφέρουν σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι χειρουργικές επεμβάσεις έχουν σαν σκοπό την πρόληψη και θεραπεία των παραμορφώσεων και την βελτίωση της κινητικότητας και λειτουργικότητας του άνω άκρου. Στόχος είναι η αντιμετώπιση της σύγκαμψης του αγκώνα, του καρπού, των δακτύλων και του αντίχειρα.