Τι είναι το σύνδρομο πρόσκρουσης ώμου;
Το σύνδρομο πρόσκρουσης αποτελεί μια από τις πιο συχνές αιτίες πόνου στον ώμο. Είναι γνωστό επίσης ως σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής ή “ώμος του κολυμβητή”, καθώς εμφανίζεται αρκετά συχνά σε αθλητές της κολύμβησης. Η πρόσκρουση αναφέρεται σε τριβή ή πίεση των τενόντων του στροφικού πετάλου στο ακρώμιο. Η συνεχιζόμενη πίεση των τενόντων προκαλεί οίδημα, φλεγμονή, έντονο πόνο στην περιοχή του ώμου και αρκετά άλλα συμπτώματα, οδηγώντας, σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, σε ρήξη του τενοντίου πετάλου.
Ποια είναι τα αίτια του συνδρόμου πρόσκρουσης ώμου;
Δεδομένου ότι ο ώμος είναι η άρθρωση με την μεγαλύτερη κινητικότητα στο ανθρώπινο σώμα, είναι επιρρεπής σε διάφορους τραυματισμούς, όπως είναι και το σύνδρομο πρόσκρουσης ώμου. Η πάθηση προκαλείται όταν το τενόντιο πέταλο σταδιακά εκφυλίζεται, καθώς τρίβεται πάνω στους συνδέσμους και τα οστά του ώμου. Ο πόνος στα αρχικά στάδια συνήθως οφείλεται σε ερεθισμό του θυλάκου (ορογόνος θύλακος), ο οποίος βρίσκεται ανάμεσα από το τενόντιο πέταλο και το ακρώμιο και έχει ως σκοπό την προστασία των τενόντων από την τριβή. Καθώς εξελίσσεται η πάθηση ακολουθεί ο ερεθισμός του τενοντίου πετάλου, η λεγόμενη τενοντίτιδα, και σταδιακά με τον επαναλαμβανόμενο τραυματισμό των τενόντων από την προστριβή στο ακρώμιο, οδηγούμαστε στη μερική και τελικά στην ολική ρήξη του τενοντίου πετάλου.
Η ηλικία συμβάλλει στη δημιουργία πρόσκρουσης στον ώμο, δεδομένου ότι οι οστικές προεξοχές, τα καλούμενα οστεόφυτα, αναπτύσσονται καθώς το σώμα γερνάει.
Όπως αναφέραμε, οι αθλητές διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτής της πάθησης. Πιο συγκεκριμένα, οι αθλητές που σηκώνουν επανειλλημένα τους βραχίονες πάνω από το κεφάλι, όπως οι ακοντιστές, οι τενιστές κτλ, είναι πιο επιρρεπής στο συγκεκριμένο σύνδρομο. Ορισμένοι αθλητές μπορεί να αναπτύξουν οστεόφυτα κάτω από το ακρώμιο, το οστό που βρίσκεται στην κορυφή της ωμοπλάτης, οδηγώντας σε σοβαρή πρόσκρουση και χρόνιο πόνο στον ώμο.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου πρόσκρουσης ώμου;
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα που σχετίζεται με το σύνδρομο πρόσκρουσης ώμου είναι ο έντονος πόνος στον ώμο. Ο πόνος μπορεί να είναι παρών κατά την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως το ντύσιμο ή ο ύπνος, και συνήθως εντοπίζεται στο μπροστινό και στο εξωτερικό μέρος του βραχίονα. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί επίσης να παρουσιάσουν σε προχωρημένα στάδια, αδυναμία του ώμου και αίσθηση τριξίματος.
Στα αρχικά στάδια τα συμπτώματα είναι ήπια και έτσι οι ασθενείς σπάνια αναζητούν ιατρική βοήθεια. Με την εξέλιξη της πάθησης, η συμπτωματολογία περιλαμβάνει:
- Πόνο στον ώμο, που αρχικά εμφανίζεται μετά από δραστηριότητα και αργότερα και στην ηρεμία.
- Πόνο με το σήκωμα του βραχίονα πάνω από το κεφάλι ή ακόμα και με το κατέβασμα του άκρου από την ανυψωμένη θέση.
- Πόνο που ακτινοβολεί από την πρόσθια επιφάνεια του ώμου στην πλάγια επιφάνεια του βραχίονα.
- Ευαισθησία και πρήξιμο στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου.
- Σημαντικός περιορισμός της κίνησης λόγω πόνου.
- Απώλεια δύναμης και κίνησης σε περίπτωση ρήξης των τενόντων, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μην μπορεί να εκτελέσει βασικές δραστηριότητες, όπως είναι η προσωπική του υγιεινή ή το ντύσιμο.
- Νυχτερινό πόνο σε προχωρημένα στάδια.
Πως αντιμετωπίζεται το σύνδρομο πρόσκρουσης ώμου – απαιτείται χειρουργική επέμβαση;
Η μη χειρουργική θεραπεία είναι συνήθως η αρχική αντιμετώπιση που προτείνεται. Στα πρώτα στάδια και εφόσον ο πόνος είναι διαχειρίσιμος, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα και η φυσικοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά. Μάλιστα, η φυσικοθεραπεία είναι σημαντική στο στάδιο αυτό, καθώς βοηθάει στο να βελτιωθεί η κίνηση του ώμου με σκοπό την ενδυνάμωση των μυών του τενοντίου πετάλου.
Σε περίπτωση που τα αντιφλεγμονώδη δεν παρέχουν την αναμενόμενη βελτίωση, τότε μπορούμε να συνεχίσουμε με ενδαρθρική ένεση κορτιζόνης. Οι ενέσεις αυτές συμβάλλουν σημαντικά στο να υποχωρήσει ο ερεθισμός και έχουν απόλυτα τοπική δράση, αποκλείοντας τις συστηματικές επιπλοκές της κορτιζόνης. Επανειλημμένες ενέσεις (πάνω από 2-3 ετησίως) δείχνουν αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας και η λύση πρέπει να αναζητηθεί χειρουργικά. Επίσης οι ενέσεις πρέπει να αποφεύγονται στην περίπτωση της ρήξης του τενοντίου πετάλου γιατί είναι αναποτελεσματικές. Εναλλάκτικά, μπορεί να εφαρμοστούν και νεότερες βιολογικές θεραπείες όπως εγχύσεις πλάσματος και αιμοπεταλίων.
Χειρουργική αντιμετώπιση του συνδρόμου πρόσκρουσης ώμου
Στην περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας, η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί τη μόνη λύση. Όταν πρόκειται αποκλειστικά και μόνο για σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής η θεραπεία είναι η αποσυμπίεση του υπακρωμιακού χώρου αρθροσκοπικά. Με τη βοήθεια του αρθροσκοπίου εκτελείται εκτενής καθαρισμός του υπακρωμιακού χώρου που περιλαμβάνει την αφαίρεση του ερεθισμένου ορογόνου θυλάκου, των οστικών ακανθών που προκαλούν προστριβή και του προσθίου τμήματος του ακρωμίου με σκοπό την διεύρυνση του χώρου, έτσι ώστε το τενόντιο πέταλο να κινείται πιο ελεύθερα. Μετά την επέμβαση, ο ασθενής έχει το χειρουργημένο άκρο κρεμασμένο σε ανάρτηση για 10 ημέρες μέχρι να αφαιρεθούν τα ράμματα, και μπορεί να αρχίσει φυσιοθεραπεία την ημέρα μετά από το χειρουργείο.
Στην περίπτωση της ρήξης του τενοντίου πετάλου η θεραπεία είναι η αποκατάσταση της συνέχειας του, με επανακαθήλωση αυτού στην ανατομική του θέση με τη βοήθεια οστικών αγκυρών. Η επιδιόρθωση μπορεί να γίνει αρθροσκοπικά. Οι πολύ μεγάλες ρήξεις είναι τεχνικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν και χρειάζεται να γίνει αποκατάσταση αυτών με τη βοήθεια ειδικών τεχνικών. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία. Ο ασθενής μπορεί να πάει στο σπίτι του την ίδια μέρα ή την επόμενη. Όσον αφορά την αποκατάσταση, ο ασθενής έχει το άκρο κρεμασμένο σε ανάρτηση και αρχίζει φυσιοθεραπεία ανάλογα με το μέγεθος της ρήξης που είχε, σε 2-4 εβδομάδες από το χειρουργείο, πρώτα με παθητικές κινήσεις και σταδιακά προχωράει σε ενεργητικές ασκήσεις.
