Ανάστροφη Αρθροπλαστική Ώμου

Η ανάστροφη αρθροπλαστική ώμου (reverse shoulder arthroplasty) είναι μία ειδικού τύπου αρθροπλαστική, η οποία ξεκίνησε να χρησιμοποιείται στη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Σχεδιαστής της αρθροπλαστικής είναι ο Γάλλος Ορθοπαιδικός Paul Grammont, ο οποίος είχε την ευφυή ιδέα να αλλάξει τη φυσιολογική ανατομική σχέση της κεφαλής του βραχιονίου και της ωμογλήνης, αναστρέφοντας έτσι την εμβιομηχανική της άρθρωσης του ώμου.

Φυσιολογικά, η άρθρωση του ώμου αποτελείται από μία σφαίρα (μπίλια), την κεφαλή του βραχιονίου, και από μία κοιλότητα (κούπα), την ωμογλήνη (εικ. 1). Η ανάστροφη αρθροπλαστική ώμου αλλάζει τη φυσιολογική ανατομία της άρθρωσης και έτσι η ωμογλήνη αντικαθίσταται από μία τεχνητή σφαίρα, τη γληνόσφαιρα, και η κεφαλή του βραχιονίου από ένα ειδικό πλαστικό ένθετο πολυαιθυλενίου που έχει μία κοίλη υποδοχή για τη γληνόσφαιρα (εικ. 2).

Η αναστροφή της ανατομίας της άρθρωσης του ώμου προσδίδει μηχανικό πλεονέκτημα στον δελτοειδή μυ και καθιστά εφικτή την ανύψωση του ώμου και του άνω άκρου, ακόμα και αν οι τένοντες των μυών του ώμου ανεπαρκούν ή έχουν καταστραφεί.

Αρχικά, η ανάστροφη αρθροπλαστική χρησιμοποιήθηκε σε περιπτώσεις οστεοαρθρίτιδας οφειλόμενης σε χρόνια ρήξη των τενόντων του υπερακανθίου και του υπακανθίου, την επονομαζόμενη αρθρίτιδα από ρήξη του μυοτενοντώδους πετάλου, που αποτέλεσε για χρόνια την κύρια ένδειξη της συγκεκριμένης επέμβασης, όπου οι κλασσικές ανατομικές προθέσεις δεν μπορούσαν να δώσουν λύση στο διπλό πρόβλημα της σταθερότητας και κινητικότητας της άρθρωσης. Λόγω των άριστων αποτελεσμάτων της ανάστροφης αρθροπλαστικής, οι ενδείξεις της διευρύνθηκαν και σήμερα εφαρμόζεται σε περιπτώσεις: 

• Μαζικών ρήξεων του μυοτενοντώδους πετάλου, που δεν επιδέχονται συρραφή των τενόντων

• Συντριπτικών καταγμάτων – εξαρθρημάτων της άρθρωσης του ώμου

• Αρθρίτιδας του ώµου µε συνοδά οστικά ελλείμματα της άρθρωσης λόγω χρόνιας αλλοίωσης των αρθρικών επιφανειών

• Προηγούμενων αποτυχημένων επεμβάσεων συρραφής του μυοτενοντώδους πετάλου 

• Αποτυχημένων συμβατικών ανατομικών αρθροπλαστικών του ώμου

• Αυτοάνοσων νοσημάτων (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα)

• Όγκων

Πρακτικά, η πρόθεση αυτή είναι ιδιαίτερη και προσφέρει λύσεις σε δύσκολες περιπτώσεις, όπου για χρόνια δεν υπήρχε άλλη λύση. Η χειρουργική επέµβαση πραγµατοποιείται µε γενική αναισθησία, διαρκεί λιγότερο από 2 ώρες και δεν απαιτείται μετάγγιση αίματος. Η παραµονή στην κλινική είναι συνήθως 1-2 ηµέρες. Η αποκάσταση είναι συνήθως εύκολη και γρήγορη και στόχος είναι η απόκτηση πλήρους αυτονομίας στις 4-6 εβδοµάδες μετά την επέμβαση. Η διάρκεια ζωής µιας ανάστροφης αρθροπλαστικής συνήθως ξεπερνά τα 15 έτη. 

Τα τελευταία χρόνια, η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται στην κλινική μας με μεγάλη επιτυχία και πολύ καλά αποτελέσματα (εικόνες 3, 4, 5). Η συγκεκριμένη χειρουργική επέμβαση είναι τεχνικά αρκετά απαιτητική και θα πρέπει να εκτελείται από ορθοπαιδικό εξειδικευμένο στη χειρουργική ώμου. Παρατίθενται ενδεικτικά κάποια κλινικά περιστατικά που αντιμετωπίστηκαν στην κλινική μας τα τελευταία χρόνια: