Το εκτινασσόμενο δάκτυλο, συχνά αναφερόμενο ως στενωτική τενοντίτιδα ή trigger finger (δάκτυλο σκανδάλη), είναι μια επώδυνη κατάσταση κατά την οποία ένα από τα δάχτυλα «κολλάει» σε λυγισμένη θέση. Όταν το δάχτυλο αυτό πάει να ισιώσει, ο ασθενής αισθάνεται ένα «κλικ», ακριβώς σαν να τραβιέται και να απελευθερώνεται μια σκανδάλη.

Η πάθηση οφείλεται σε φλεγμονή που στενεύει το χώρο που περιβάλλει τον τένοντα μέσα στο έλυτρο, στο προσβεβλημένο δάκτυλο. Εάν η κατάσταση χρονίσει αρκετά, το δάχτυλο μπορεί να «κλειδώσει» σε λυγισμένη θέση.

Τα άτομα τα οποία εργάζονται καθημερινά με τα χέρια τους ή έχουν κάποιου είδους χόμπι που απαιτεί επαναλαμβανόμενες κινήσεις των δακτύλων, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν την πάθηση. Επιπροσθέτως, το εκτινασσόμενο δάκτυλο εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες και σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα και διαβήτη.

Συμπτώματα εκτινασσόμενου δακτύλου (trigger finger)

Τα συμπτώματα της πάθησης μπορεί να κυμανθούν από ήπια έως σοβαρά και περιλαμβάνουν:

·        Δυσκαμψία των δακτύλων, ιδιαίτερα το πρωί

·        Αίσθηση κλικ κατά την κίνηση του δακτύλου

·        Ευαισθησία ή/και ύπαρξη εξογκώματος (οζίδιο) στην παλάμη, στη βάση του προσβεβλημένου δακτύλου

·        «Κλείδωμα» του δακτύλου σε λυγισμένη θέση, το οποίο επανέρχεται με πόνο σε ευθεία θέση

·        «Κλείδωμα» του δακτύλου σε λυγισμένη θέση, το οποίο ακόμα και με προσπάθεια δεν επανέρχεται σε ευθεία θέση

Η πάθηση μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε δάχτυλο, συμπεριλαμβανομένου του αντίχειρα, ενώ δεν είναι απίθανο να προσβληθούν περισσότερα από ένα δάχτυλα τη φορά ή/και να εμπλέκονται και τα δύο χέρια. 

Τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο έντονα:

·       Κατά τις πρωινές ώρες

·       Όταν ο ασθενής κρατά σταθερά ένα αντικείμενο 

·       Όταν ο ασθενής προσπαθεί να φέρει στην ευθεία το δάχτυλό του

Η συσχέτιση του εκτινασσόμενου δακτύλου με τη χρήση Smartphone

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει αλλάξει ραγδαία την καθημερινότητα, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι  άνθρωποι να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές (κυρίως κινητά και tablets) για να δουλέψουν, να παρακολουθούν τις εξελίξεις ή να ψυχαγωγηθούν. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση φορητών συσκευών μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα που αφορούν το χέρι, τον καρπό και τον βραχίονα.

Το χέρι αποτελείται από 27 οστά, 35 μύες και πάνω από 100 συνδέσμους και τένοντες που συνδέουν τα οστά και τους μύες. Οι τένοντες των καμπτήρων λυγίζουν τα δάχτυλα και οι εκτείνοντες τα ισιώνουν. Όταν οι μύες στα δάχτυλα πρέπει να κάνουν μια κίνηση (όπως να πληκτρολογήσουν σε ένα smartphone), αυτοί οι τένοντες συστέλλονται και εκτείνονται.

Αυτές οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις οδηγούν σε «κόπωση» τους τένοντες, με αποτέλεσμα τη φθορά τους και την εμφάνιση πόνου και φλεγμονής. Έτσι, σταδιακά, εγκαθίσταται η τενοντίτιδα που στην προκειμένη περίπτωση ονομάζεται «δάκτυλο του smartphone».

Τρόποι πρόληψης τραυματισμών των χεριών από τη χρήση Smartphone

Ένα πρόβλημα που προκύπτει από τη διαρκή χρήση smartphones και tablets μέσα στην ημέρα, είναι ότι υπάρχουν κυριολεκτικά αμέτρητες λάθος θέσεις τις οποίες «παίρνουμε» κατά τη χρήση τους.

3 απλές συμβουλές σωστής χρήσης

1.      Προσπαθήστε να έχετε τους καρπούς σας σε ευθεία θέση, όσο το δυνατόν περισσότερο. Το να κρατάτε το smartphone με τα δύο χέρια σε οριζόντια θέση και να στέλνετε μηνύματα και με τους δύο αντίχειρες προκαλεί «στρες» στους καρπούς σας. Δοκιμάστε να τοποθετήσετε το τηλέφωνό σας σε ένα τραπέζι ενώ στέλνετε μηνύματα ή κρατήστε το τηλέφωνο στο ένα χέρι και πληκτρολογείστε με το άλλο.

2.      Κρατάτε τον αγκώνα σας ίσιο για να αποφύγετε την παρατεταμένη πίεση του ωλενίου νεύρου και την εμφάνιση μουδιάσματος στα δάχτυλα που οδηγεί σε ωλένια νευρίτιδα. Εάν λυγίζετε τους αγκώνες σας και φέρνετε το τηλέφωνο πολύ κοντά στο πρόσωπό σας λόγω προβλημάτων όρασης, βεβαιωθείτε ότι φοράτε τα κατάλληλα γυαλιά ώστε να βλέπετε καθαρά την οθόνη, χωρίς να χρειάζεται να φτάνετε πολύ κοντά σε αυτήν.

3.      Η βάση του αντίχειρα είναι η πιο ευάλωτη άρθρωση και καταπονείται από μια συγκεκριμένη θέση του χεριού όταν κάνετε χρήση Smartphone, καθώς ο αντίχειρας είναι το πιο χρησιμοποιούμενο δάκτυλο. Αποφύγετε την αδιάκοπη και πολύωρη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών ώστε να μειωθεί η καταπόνηση των αντίχειρων. Ένα στυλό σε μορφή γραφίδας μπορεί επίσης να σας βοηθήσει, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα κρατάτε τον καρπό σας ίσιο.

Τρόποι ανακούφισης από τον πόνο υπέρχρησης

Αν τα συμπτώματα δεν έχουν προχωρήσει σημαντικά, οι παρακάτω ασκήσεις θα σας βοηθήσουν να ανακουφιστείτε:

1. Κάντε διαλείμματα από τη συνεχή χρήση του τηλεφώνου. Ενώ κάνετε αυτά τα διαλείμματα, φροντίστε να λυγίζετε τον καρπό, τους τένοντες των χεριών και τους μύες σας προς τα εμπρός και μετά προς τα πίσω για να τους κρατάτε ευλίγιστους.

2. Εφαρμόστε ζεστή ή κρύα κομπρέσα ώστε να χαλαρώσουν οι τένοντες και οι μύες γύρω από το χέρι σας και να επιτρέψετε την καλύτερη κίνηση. Σε περίπτωση πόνου που διαρκεί πάνω από μία εβδομάδα, μια κρύα κομπρέσα μπορεί να βοηθήσει περισσότερο από τη ζεστή, καθώς η τελευταία μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο και πόνο.

3. Το μασάζ στο χέρι μπορεί να σας βοηθήσει να επαναφέρετε τους μύες αλλά και να ηρεμήσετε από μυϊκούς σπασμούς.

4. Ξεκουράστε τον αντίχειρά σας για να αποφύγετε την πιθανότητα να οδηγηθείτε σε αρθρίτιδα του αντίχειρα, τενοντίτιδα και σπασμούς. Χρησιμοποιείτε εναλλάξ τα άλλα δάχτυλά σας για να πληκτρολογείτε στην οθόνη. 

Πώς γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία του εκτινασσόμενου δακτύλου 

Η θεραπεία της πάθησης ποικίλλει κατά περίπτωση:

·        Ξεκούραση και αντιφλεγμονώδη φάρμακα ως θεραπεία πρώτης γραμμής ή για ήπιες περιπτώσεις

·        Ενέσεις κορτικοστεροειδών σε πιο σοβαρές περιπτώσεις πόνου από το εκτινασσόμενο δάκτυλο

·        Εάν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση του δακτύλου και της πλήρους λειτουργίας του. 

Αν η κατάσταση φτάσει σε αυτό το σημείο, η χειρουργική επέμβαση έχει ως στόχο να ανοίξει το έλυτρο του τένοντα (τροχαλία) στη βάση του δακτύλου, έτσι ώστε ο τένοντας να μπορεί να γλιστρά ελεύθερα. Το κλικ και η εκτίναξη του δακτύλου εξαφανίζονται άμεσα. Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία, διαρκεί λίγα λεπτά και αμέσως μετά επιστρέφετε στις δραστηριότητές σας.

Εάν έχετε χρόνιο πόνο που υποπτεύεστε ότι σχετίζεται με τη χρήση smartphone, επισκεφθείτε έναν ορθοπαιδικό ώστε να το συζητήσετε. Θα ήταν καλό να γίνει μια προκαταρκτική εξέταση και να προσδιοριστεί εάν χρειάζεστε παραπομπή σε χειρουργό χεριού.